पोखरा, २१ कार्तिक । मित्र मिलन बचत तथा ऋण सहकारी संस्था पोखरा–९, नयाँबजारमा आजदेखि वित्तीय विशेषज्ञसहितको टोलीले शुरुदेखि अहिलेसम्मको सम्पूर्ण आर्थिक कारोबारहरुको छानबिन थालेको छ । गण्डकी प्रदेश मातहतको कृषि तथा भूमि व्यवस्था मन्त्रालय अन्तर्गतको सहकारी रजिष्ट्रारको कार्यालय पोखराले आजदेखि तेस्रो तथा अन्तिम चरणको अनुसन्धान थालेको हो ।
गत कार्तिक १२ गते बचतकर्ताहरुले सहकारी रजिष्ट्रारको कार्यालयमा उजुरी दिदैं आफ्नो वचत रकम फिर्ताको लागि कानुनी प्रक्रिया अगाडि बढाई दिन अनुरोध गरेका थिए । सहकारी पीडितहरुको उजुरी बुझ्दैं निमित्त रजिष्ट्रार ईश्वरी ढकालले तत्कालै जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीलाई पत्र लेख्दैं आवश्यक छानबिन तथा कारवाहीको प्रकृया अगाडि बढाउन अनुरोध गरेकी थिईन् ।
रजिष्ट्रार कार्यालयका प्रवक्ता समेत रहेकी शाखा अधिकृत ढकालले भनिन्–‘आज सञ्चालक समितिलाई पनि बोलाएका छौं । सञ्चालक समितिले गल्ति कसको हो पत्ता लगाउने कार्यमा विशेषज्ञ राखेर अनुसन्धान गर्न सहमत भएका छन् । अब पुरै सुरुदेखि अहिलेसम्मको अडिट सिए ग्रुपमार्फत् हामी गराउँदैछौं ।’
अधिकृत ढकालले बचतकर्ताहरुले उजुरी दिए लगत्तै सहकारीको प्रारम्भिक अनुसन्धान पुरा गरिएको बताईन् । उनले भनिन्–‘प्रारम्भिक अनुसन्धान गर्यौं । दुई दिनसम्म यहीं कार्यालयमा आएर थप अनुसन्धान पनि गरिएको थियो । यो वित्तीय विश्लेषण सहितको हो । यो भईसकेपछि इन टोटलमा हुन्छ । दोषी देखिएकाहरुलाई कारवाहीका लागि सम्बन्धित निकायमा लेखी पठाउँछौं ।’
सहकारी रजिष्ट्रार कार्यालयका सूचना अधिकारी चोलाकान्त वाग्लेले भने–‘सहकारीमा कतिमा समस्या जटिल छन् । पहिला केही पनि होइन भन्नेहरु यतिबेला रियलाईजेसन गरेका अवस्था पनि छन् । १/२ वटा केस देख्दा खेरी अलिकति गर्नैपर्ने खालको रहिछ भन्ने बुझाई पनि भएको छ ।’
सूचना अधिकारी वाग्लेले यतिबेला मित्र मिलन सहकारीमा सञ्चालकहरुका विषयमा जे कुरा आए पर्दा अगाडि, पर्दा पछाडि भएका मानिसहरुले हामी होइनौं भनेकाहरुले पनि रियलाईजेसन गरेको अवस्था रहेको बताए । उनले भने–‘अहिले हामीले गर्नुपर्ने भो । बरु पछि हामीले को कोसँग के के गरेर मिलाउने हो मिलाउँला, तर अहिले सहकारीको व्यवस्थापन गर्छौं भनेर भनेको अवस्था हो । अहिले हामीलाई त्यहीं भनेका छन् ।’
यो सहकारीमा मूख्य समस्या सञ्चालकहरुको रहेको भएपनि बचतकर्ता र शेयरधनीहरुलाई लाभांस वितरणमा के कस्तो गरिएको छ भन्ने विषयको पनि अनुसन्धान हुने सूचना अधिकारी वाग्लेले जानकारी दिए । उनले भने–‘मित्र मिलन सहकारीको सुरुदेखि कैं वित्तीय विश्लेषण गर्ने हो । यहाँ दैनिक सदस्यसँग कारोबार भए नभएको, बचतकर्ता र शेयर होल्डरले नचाहिने लाभांश खाए नखाएको र त्यहीं लाभांश बचत राखेर फेरि त्यहीं बचत फिर्ता मागेको लगायत ती सबै कुराको डिटेल्ली हेर्ने कुरा छ ।’
बचतकर्ताको उजुरी लगत्तैं सहकारी रजिष्ट्रारको कार्यालयले सञ्चालकहरुको सम्पत्ति रोक्का राख्ने प्रक्रिया अन्तर्गत विवरण संकलनको काम सुरु भईसकेको सूचना अधिकारी वाग्लेले जानकारी दिए । उनले भने–‘सञ्चालकहरुको सम्पत्ति रोक्काका लागि सम्पूर्ण विवरण संकलन गर्ने कार्य सुरु भईसकेको छ । साथै विदेश नभागुन् भनेर सम्बन्धित ठाउँमा रोक्ने काम पनि गरिएको छ । सञ्चालकहरुले गरेका कतिपय कुराहरु क्राईम नैं हुन् । कानुनले त्यसको उपचार खोज्नुपर्छ भन्ने हो ।’
मित्र मिलन सहकारीले गण्डकी प्रदेशमा ३ वटा शाखा सञ्चालनमा ल्याएको थियो । जसमा शेयर सदस्य १२ सय भन्दा बढि र बचतकर्ताहरु २३ सय भन्दा धेरै रहेको सहकारीका कर्मचारीले बताएका छन् । यो सहकारीमा सञ्चालकहरुले नै सहकारी ऐन विपरित बिना धितो रकम अपचलन गर्नुका साथै मिटरव्याजी कारोबारमा संलग्न हुँदा बचतकर्ताहरुको रकम संकटमा परेको सहकारीका कर्मचारीहरु नै स्वीकार्छन् ।